Posts

خلک تر کومه بریده د جومات او ښوونځی ګټې پیژني

حنان حبیبزی   د تاریخ په اوږدو کې که تاسې افغان متنونه ولولی نو موږ له دوه ډوله متنونو سره مخامخ کېږو چې په یوه کې ملا غندل شوی دی او په بل یوه کې مکتبی. دا دوه اړخونه چې ښايي په ادبیاتو کې يې د کیڼ اړخو او ښيي اړخو نومونه ورکړو ډیر وخت يې په دې ضایعه کړی چې یوه ډله بله ډله په ټولنه کې د ستونزو برخه وګڼي او خپل ځان رښتیانی حقدار بولي. خو هروخت چې په هیواد کې یوه بهرنۍ پدیده د لاس غځولو هڅه کوي. په دې وخت کې غلیم زموږ دهیواد هغو متنونو ته مراجعه کوي چې زموږد خپلې ټولنې په اړه زموږ نظریات او شننې ولولي او زموږ پخلاف خپلې دسیسې جوړې کړي. دیني شخصیتونه او پوهنتوني شخصیتونه باید یوبل وزغمي او د پوهاوي هڅه وکړي او یوبل د درناوي وړ او د هیواد شتمني وګڼي. دین په سمه مانا تشریح شي او بیلابیل اختلافي مسایل په سمه توګه روښانه شي، لوی علمي کتابونه او اثار په سیمه ییزو ژبو خپاره شي. په دین کې مختلف نظریات لکه د الاظهر له لیدلوري هم تشریح شي او د مدینې له لیدلوري هم تشریح شي او د دیوبند له لیدلوري هم تشریح شي، د اختلاف لپاره نه بلکې ددې لپاره چې دا درې واړه اسلامي لیدلوري دي او پوهاوی رام...

د سیاسي اقتصاد تیورۍ ته د بې پامۍ ناوړه اغیزې

په پانګوالي سیستم کې دپالیټکل ایکانمي نظریه د ټولنیزو پوړونو د پوړیو یا طبقو د جوړولو لپاره یو اړینه اړتیا ده چې ټول واکمن مسول بلل کېږي چې د ټولنې د پرمختیا لپاره د سیاسي اقتصاد نظریه له پامه ونه غورځوي. دافغانستان تګلاره جوړونکي له سیاسي اقتصاد یا پالټیکل ایکانمي څخه کوم مالومات نلري. که دوی درلودای نو هیڅکله به يې د شپې په عملیاتو کې بې ګنا خلک نه قتل عام کول او هیڅکله به يې د افغانستان په کلیو کې بهرنیو ځواکونو ته داسې پرانیستی لاس نه ورکاوو.ان د ولسمشر اشرف غني چې یو ټولنپوه دی تراوسه يې نه ده ثابته کړې چې سیاسي اقتصاد یوه ټولنیزه مساله ده. سیاسي اقتصادي ناروښانتیا، ددې لامل شوی ده چې افغان وګړي د پالیسو په متن کې بې ارزښت او له قانوني انساني او ټولنیزو سیاسي او اقتصادي پرمختګونو څخه بې برخې او د جګړیزې اورلګیدنې د سوند د موادو په څیر وکارول شي (لکه بې محاکمې وژنې، یوه دسیسه چې پایته ورسیږي بله جوړیږي، د ټولنې د مهمو او مخورو کسانو له منځه وړل یا بندیانول، په هیواد کې نا امني او انارشي). ولې داسې ګډوډۍ ته اجازه ورکول کېږي؟ دا سیاستوال ولې اجازه ورکوي چې افغانستان د بهرنیو ځواک...

د جګړې بوږنونکې بڼه: افغانستان د قتل عام د سیالۍ ډګر دی

--> یادونه: په دې لیکنه کې شته څيړنه د نړیوال ژورنالیزم او د جګړې او سولې د کانسپټونو پربنسټ شوي دي چې د مسالو بل اړخ څيړي، هغه اړخ چې لږ خلک پرې باور کوي.  حنان حبیبزی   بوږنونکي جنایتونه چې زموږ په ښکلي او یتیم هیواد کې کېږي سړی ناکراره کوي او بیوسي لکه خړ سیلاب د هر افغان په ذهن کې څپې وه ي او دده په رنګینو هیلو خړ تصویر جوړوي. هغه تصویر چې هیڅ د سړي ذهن ته نه راځي چې یو وخت به په دې هیواد کې یو کس راپیدا شي او هغه به هرافغان ته او د هر افغان کور ته امن او ډاډ وروړي. یوازې الله ددې قدرت لري چې که د کوم بیوسي افغان دغه دعا قبوله شوه بیابه زموږ هیواد نور د بدمرغیو له ځال ې د نیک مرغیو پر ځای بدل شي. بدرنګه جګړه اوس خو حالت داسې دی چې د جګړې دواړه غاړې د ورځې په پای کې خپله پیاوړتیا په دې توګه نندارې ته وړاندې کوي چې څومره بې ګنا افغانان، ښځې ماشومان او کورنۍ يې له منځه وېوړې. د کابل پر واده روستی بوږنونکی خونړی برید ښيي چې افغانستان ترکومې پولې یو نا امنه او بې وسه او بې سرپوښه هیواد دی؟ هر ډول بهرنی ورننوزي او هرهغه څه کوي چې زړه يې غواړي. ...