هراړخیز او انتقادي

د ختیځ او لویدیز سیالۍ افغانستان دې حالت ته رسولی دی افغانان (سیاستوال) تر اوسه دېته چمتو نه دي چې خپل هیواد اداره کړي حنان حبیبزی  د افغانستان غمیزه هغه وخت پیل شوه چې سردار محمد داود خان د لویدیځ او ختیځ د پروپاګند په جال کې ګیر شو او د پلار اونیکه د سلطنت لړۍ یې ختمه کړه او د ثور اومه او اتمه یې بوږنونک ې لړۍ وه. د باچا محمد ظاهرشا د سلطنت ختمول د افغانستان په تاریخ کې ستره تیروتنه وه ځکه افغانان هغه مهال هم دېته چمتو نه وو چې خپل هیواد اداره کړي. داود خان ددې مسولیت د وچتولو وړتیا نلرله او له هغې روسته ګورو چې افغان رژیمونه په یوازې سر ددې وړتیا نلرله چې د خلکو زړونه وګټي بلکې د بهرنیو ځواکونو د فزیکي شتون او د زور د کارولو په حالت کې بیاهم نه دي بریالي شوي چې افغانستان اداره کړي .   روستۍ بیلګه یې د ‌‌‌‌‌‌ډاکټر صاحب اشرف غني ده چې څو ستونزې لري لکه په پنځه کلونو کې دده کابینه له پارلمان څخه منظوره نشوه. ناامني، تښتونې او نور جرایم ډیر شول او داسې نور چې یو څو به یې درته ووایم خو ددې مطلب دا نه دی چې زه د ‌‌‌‌‌‌ډاکټر صاحب مخالفت کوم، ز...

حنان حبیبزی  په پرمختللو هیوادونو کې د وسلو مخ په ‌‌‌‌‌‌ډیریدونکي تولیدات او مخکښ شتمن چې ددولتونو په جوړولو کې لاس لري له خوا د رسنیو کنټرول ددې لامل ګرځیدلی دی چې جګړې دوام وکړي. د جګړې په دوام کې د وسلو تولیداتو ته ژوندی بازار پرانیستل کېږي، او رسنیو ته لاره اواریږي چې ډیر رسنیز اعلانات خپاره کړي.  یانې د وسلو د کاروبار د جاري ساتلو لپاره باید د نړۍ یو برخه نا ارامه وي چې د وسلو کمپنۍ وکولای شي خپلې وسلې وپلوري.  د خلکو ترمنځ باید ویره او تراه وي چې خلک وسلې ته پنا وروړي.  د دریمې نړۍ په هیوادونو کې مطرح سیاستوال له دې کمپنیو څخه پیسې اخلي او نا ارامۍ ته اجازه ورکوي چې د هیواد په ګو‌‌‌‌‌‌ډ ګو‌‌‌‌‌‌ډ کې روانه پاتې شي.  له دې بهیر څخه نوی متن تولیدیږي، ټکان ورکونکي او هیجاني خبرونه او بحثونه راپورته کېږي.  ځانګړې سوداګریزې رسنۍ ګومارل کېږي چې جګړه توده وساتي، ډراماټیک او هیجاني راپورونه خپاره کړي چې مخاطبانو ته ټکان ورکوي یایې احساساتي کوي او له رسنۍ سره يې نښتی ساتي.  په دې وخت کې هغو سوداګریزو  اعلاناتو خپرولو ته لاره اواریږي چې چې...

حنان حبیبزی  د سولې او جګړې متن او بیان یا د Paece and War Narrative غوراوای په بیوزلو او مخ په ودې هیوادونو کې د امریکا په لاس کې دی‌، دې پورې اړه لري چې څه د امریکا په ګټه دي، همغې خوا لومړی د امریکا د دولت له خوا بیانیږي بیا ددغو هیوادونو د مشرانو له خوا چې ددولتي فساد له کبله د امریکا مرستو ته ناست دي.  په افغانستان کې هغه سیاستوال چې ترپرونه یې ویل لوی لوی بمونه پرې واچوی نن د سولې خبره کوي، ځکه چې امریکا سوله غواړي، که امریکا د جنګ خبره وکړي نو دوی به هم د سولې په ضد وغږیږي. دغسې سیاستوال نشي کولی چې د هیواد حالات له جګړې څخه سولې خواته بوځي، همدا لامل دی چې امریکا متحد ایالات مخامخ له طالبانو سره خبرې کوي.  یو بل دلیل یې دادی چې په تیرو اتلس کلونو کې د نړیوالو مرستو سره سره چې په هره برخه کې د رغاونې په نیت شوي د افغانانو په ژوند کې بدلون نه دی راغلی بلکې حالات نور هم خراب شوي دي.   د هیواد ډیری خلک چې په کلیوالو سیمو کې اوسیږي، نه یوازې له بیوزلۍ ښکته پوړ ته تللي بلکې له نا امنۍ او ناروغیو او لوږې له کبله یې ژوند له خطر سره مخامخ دی، پاکو اوب...

د بدل نومو یا مستعارو فیسبوکیانو په ځواب کې حنان حبیبزی ځینې فیسبوک چلونکي ماته بدلو نومونو ګواښونه کوي چې زه ولې د پاکستان او هند د جګړې خبرونه خپروم. په دې لیکنه کې غواړم دغو کسانو ته ووایم چې زما اود یو عادي فیسبوک چلونکي ترمنځ فرق دی. زه یو مسلکي خبریال یم نو څه چې د خپلې پاڼې په ټایم لاین کې خپروم هغه د ورځې د خبر یا د مسالې د اهمیت له مخې خپروم، زه هغه مسالې ډيری وخت شریکوم چې نړیوال ارزښت ولري، سیمه ییزې مسالې ډيرې لږې خپروم.   زه حالات له هغه لوري څخه ګورم چې نړیوال ارزښت ولري. نو کله چې زه یو څه خپاره کړم ځینې کسان چې بدل نومونه لري ماته یا مسیج کوي یا هم کومنټ کې بدرنګې خبرې لیکي چې زما نه خوښیږي. کولای شې انتقاد وکړې خو دلیل سره نه دا چې ما وګواښې. دا چلند د منلو وړ نه دی، هیڅوک حق نلري چاته ووايي چې ته پخپله پاڼه داشی ولیکه او هغه شی مه لیکه. نو زما په اند دغسې خلک یا ټوپک مار دي، یا د جنګسالار زامن دي یا نه پوهیږي د بل چا ډوول ته ګډیږي. لومړی خو خپل نومونه بدل لیکي بل استدلال نلري یوازې ګواښونه يې زده دي. ددې مطلب دادی چې ستا کومه اکاډیمک شالید نشته دی او ته ع...