د ملي شورا د نشتوالي زیانونه

 

افغانستان د ملي شورا ډیره لرغونې مخینه لري

لیکوال: حنان حبیبزی

پیلامه

ملي شورا د حکومت لپاره یو بنسټیز قانوني چوکاټ دی چې د خلکو د استازیتوب، د قانونوالې ډاډمنتیا، او د حکومت د مشروعیت لپاره اړین دی. که ملي شورا شتون ونه لري، حکومت د خلکو له ملاتړ، قانوني بنسټونو، او د نړیوال رسمیت له ترلاسه کولو بې برخې کېږي. د ملي شورا نشتوالی د قومي شخړو، فساد، داخلي بې‌ثباتۍ، او د نړیوالې انزوا لامل ګرځي. په دې څپرکي کې به هغه جدي زیانونه وڅېړو چې د ملي شورا د نشتوالي له امله راولاړېږي.

۱. د کورنۍ ناخوښۍ پراخیدل

د ستونزې تشریح

ملي شورا د کورنۍ ناخوښۍ د هواري او باور د ترلاسه کولو لپاره یوه رسمي او قانوني لار برابروي. ددې نشتوالی ددې لامل کېږي چې قومي ډلې د خپلو غوښتنو د اورېدو لپاره رسمي چوکاټ ونه لري او نهیلي شي او د نورو حل لارو په لټه کې شي، چې پایله یې شخړې او کورنۍ بېثباتي ده.
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، قومي اقلیتونه د بې‌عدالتۍ احساس کوي، او د حکومت څانګې د یوې ډلې فکر پورې اړوند بولي او په حکومت کې ځانونه شامل نه ګڼي،  او دا تشه حالات دېته رسوي چې د حکومت په وړاندې يې دښمنان د پښو ځای پیدا کړي.

د حل لار

د ملي شورا جوړېدل د کورنۍ ډاډمنتیا د ترلاسه کولو او د غوښتنو د اورېدو او د شخړو د هواري لپاره یو قانوني چوکاټ برابروي چې د داخلي ثبات لپاره اړین دی.

۲. د قانون د واکمنۍ کمزورتیا

د ستونزې تشریح

د ملي شورا نشتوالی د دې لامل کېږي چې حکومت د قانون پر بنسټ پرېکړې ونه کړي او پر ځای یې شفاهي او غیرمنظمې پرېکړې وکړي. داد قانون واکمنۍ د کمزورتیا او د خلکو بې‌باورۍ لامل ګرځي، او دغه پریکړې يې بې باوره وي او مشروع نه بلل کېږي او څوک يې درسره نه مني. 
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، حکومتي چارواکي پرته له قانوني څارنې خپلې پرېکړې عملي کوي او پریکړې يې ملي اعتبار یا مشروعیت نلري.

د حل لار

ملي شورا د قانون جوړونې او د حکومتي چارواکو د حساب ورکونې لپاره بنسټیز رول لوبوي چې د قانون واکمني یقیني کوي، کله چې په یو هیواد کې ملي شورا وي نو ټوله نړۍ په دې ډاډمنه کېږي چې په دې هیواد کې چارې په قانوني توګه مخته ځي او دغلته حساب اخیستنه شتون لري.

۳. د خلکو د ملاتړ نشتوالی

د ستونزې تشریح

ملي شورا د ملت یا د عامو هیوادوالو د استازیتوب بنسټ دی. د هغې نشتوالی ددې لامل کېږي چې خلک ځانونه د حکومت برخه ونه ګڼي، او د حکومت پر وړاندې بې‌باوري پیدا کړي،  او په حکومت باندې ددې باور ډاډمن شي چې ولس ته يې په حکومت کې ګډون نه دی ورکړی، یوازې هغه افراد په حکومت کې شامل دي چې له واکمنې ډلې سره اړه لري. 
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، خلک د ملي پروژو ملاتړ نه کوي او پر حکومت شکمن وي.

د حل لار

د ملي شورا جوړېدل د خلکو د غوښتنو او د ملي پرېکړو د ملاتړ لپاره رسمي چوکاټ برابروي.

۴. د فساد زیاتوالی

د ستونزې تشریح

ملي شورا د حکومتي چارو د شفافیت او د فساد ضد مبارزې لپاره یوه اړینه وسیله ده. د هغې نشتوالی ددې سبب کېږي چې فساد زیات شي او ملي شتمنۍ ضایع شي.
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، د دولتي بودیجې ناسم مصرف زیات وي.

د حل لار

ملي شورا د فساد د مخنیوي لپاره د شفافیت او حساب ورکونې اصول پلي کوي چې د ملي شتمنیو ساتنه یقیني کوي.

۵. د نړیوال رسمیت له لاسه ورکول

د ستونزې تشریح

نړیوالې ټولنې یوازې دهغو حکومتونه ملاتړ کوي چې د قانوني او مشروع بنسټونو له لارې کار کوي. د ملي شورا نشتوالی د دې سبب کېږي چې نړیواله ټولنه حکومت په رسمیت ونه پېژني.
بېلګه:
هغه حکومتونه چې ملي شورا نه لري، د نړیوالو سازمانونو او مرسته کوونکو هېوادونو ملاتړ له لاسه ورکوي.

د حل لار

ملي شورا د نړیوال رسمیت ترلاسه کولو لپاره یو قانوني چوکاټ برابروي چې د حکومت د نړیوال ملاتړ تضمین کوي.

۶. د ټولنیز عدالت کمزورتیا

د ستونزې تشریح

ملي شورا د ټولنیز عدالت لپاره د ټولو خلکو د استازیتوب ډاډ ورکوي. د هغې نشتوالی د دې لامل کېږي چې لږکي د خپلو حقونو لپاره قانوني لار ونه لري چې د ټولنیز عدالت کمزورتیا لامل کېږي.
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، قومي اقلیتونه او کلیوال خلک د ښوونې، روغتیا، او اقتصادي فرصتونو له ګټو بې‌برخې پاتې کېږي.

د حل لار

ملي شورا د ټولنیز عدالت لپاره ځانګړي قوانین جوړوي چې ټولنې ټولو پوړونو ته مساوي حقوق تضمینوي او ټول هیوادوال د ډاډ احساس پیدا کوي، ځکه چې ملي شورا د ملت استازیتوب کوي. 

۷. د اقتصادي پرمختګ مخنیوی

د ستونزې تشریح

ملي شورا د اقتصادي پرمختګ لپاره د ملي بودیجې منظوري او د نړیوالو سوداګریزو تړونونو لپاره قانوني ملاتړ برابروي. د هغې نشتوالی د دې سبب کېږي چې اقتصادي پرمختګ ټکنی شي.
بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، نړیوال پانګوال د شفافیت د نشتوالي له امله په پانګونه زړه نه ښه کوي.

د حل لار

ملي شورا د اقتصادي پالیسۍ جوړونې او نړیوالو سوداګریزو تړونونو لپاره یو قانوني چوکاټ برابروي چې اقتصادي پرمختګ ته وده ورکوي.

۸. د داخلي بې‌ثباتۍ زیاتوالی

د ستونزې تشریح

ملي شورا د قومي ډلو او ټولنیزو پوړونو د غوښتنو د اورېدو لپاره رسمي لار برابروي. د هغې نشتوالی د داخلي بېثباتۍ او شخړو لامل کېږي.

بېلګه:
په هغو هېوادونو کې چې ملي شورا شتون نه لري، داخلي شخړې او سیاسي بحرانونه زیات وي.

د حل لار

د ملي شورا جوړېدل د داخلي بې‌ثباتۍ د مخنیوي لپاره د خبرو او د قانوني چوکاټ یو بنسټ جوړوي.

ملي شورا د افغانستان اسلامي امارت لپاره ولې اړینه ده؟

۱. د مشروعیت تضمین

ملي شورا به د ااا لپاره د حکومت مشروعیت ډاډمن کړي چې د خلکو ملاتړ او نړیوال رسمیت به ترلاسه کړي.

۲. د قومي شخړو د مخنیوي وسیله

ملي شورا به د ااا لپاره د قومي شخړو د هواري لپاره قانوني چوکاټ جوړ کړي چې داخلي یووالی یقیني کړي.

۳. د قانون واکمنۍ پیاوړتیا

ملي شورا به د ااا لپاره د قانون جوړونې او پلي کولو لپاره رسمي بنسټ وي چې د قانون واکمني به پیاوړې کړي.

۴. د فساد ضد مبارزه

ملي شورا به د ااا لپاره د فساد د مخنیوي لپاره ځانګړي قوانین جوړ کړي او د حکومتي چارو شفافیت یقیني کړي.

۵. د نړیوال ملاتړ ترلاسه کول

ملي شورا به د ااا لپاره د نړیوال رسمیت ترلاسه کولو لپاره یو قانوني چوکاټ جوړ کړي چې نړیوال ملاتړ به زیات کړي.

د اسلامي هېوادونو بېلګې

۱. مالیزیا:

د مالیزیا پارلمان د قومي یووالي، قانون واکمنۍ، او اقتصادي پرمختګ لپاره ځانګړي قوانین جوړ کړل.

۲. سعودي عربستان:

مجلس الشوری د شفافیت او د خلکو د ملاتړ لپاره ځانګړي اقدامات وکړل.

۳. قطر:

د شوری مجلس د نړیوالو سوداګریزو تړونونو د تصویب لپاره ځانګړي قوانین جوړ کړل چې د دې هېواد اقتصادي پرمختګ یې چټک کړ.

۴. کویت:

د مجلس الامه د ملي شخړو د هواري او د قانون واکمنۍ لپاره ځانګړي ګامونه پورته کړل.

د ملي شورا نشتوالی د قومي شخړو زیاتوالی، د قانون د واکمنۍ کمزورتیا، د خلکو بېباوري، د فساد زیاتوالی، او د نړیوال رسمیت له لاسه ورکولو سبب ګرځي. ملي شورا د حکومت د مشروعیت، داخلي یووالي، او د قانون واکمنۍ لپاره یوه حیاتي وسیله ده. ااا ته په کار ده چې د ملي شورا په جوړولو سره د دې زیانونو مخه ونیسي او د خلکو ملاتړ، نړیوال رسمیت، او د اقتصادي پرمختګ لپاره عملي ګامونه واخلي.

ریفرنسونه:

  1. د مالیزیا پارلمان: د قومي یووالي او اقتصادي پرمختګ لپاره ځانګړي قوانین.
  2. د سعودي عربستان مجلس الشوری: د شفافیت او د خلکو ملاتړ لپاره ځانګړي اقدامات.
  3. د قطر شوریه مجلس: د نړیوالو سوداګریزو تړونونو لپاره د قانون جوړونې بېلګې.
  4. د کویت مجلس الامه: د قومي شخړو د هواري لپاره ځانګړي ګامونه.

Comments

Popular posts from this blog

کوانټم فزیکي ډیوسونه به نړۍ بدله کړي

د انسان د پنځون او ژوند په اړه کره علمي څيړنه

د ټرمپ - مودي شېبې: یو ډیپلوماتیک سپکاوی که سنجول شوې لوبه؟