هراړخیز او انتقادي

  افغانستان د بنګله دیش په وړاندې لیکنه: حنان حبیبزی کرکټ یوازې یوه لوبه نه ده، بلکې د ملتونو ترمنځ د اړیکو، ناستو ولاړو لکه سوداګري او کولتوري هغو لپاره یوه ښه سرچینه ده چېرې چې ملتونه سره راشه درشه پلوي او په یو بل باور پیدا کوي. دا مهال د افغانستان په کوربه توب د بنګله دیش په وړاندې د درې یو ورځينو لوبو لړۍ روانه ده چې نن يې دومه لوبه وه، لومړۍ هغه يې افغانستان وګټله، دومه يې بنګلدیش، دریمه سیالي يې پاتې ده چې ددوشنبې په ورځ به ترسره شي، او سخته سیالي به وي.  د افغانستان د کرکټ د ملي لوبډلې په دومه یوه ورځنۍ سیالۍ کې د بنګله ‌دېش په وړاندې د ۶۸ منډو په توپیر ماتې وخوړه. دا سیالي که څه هم په ظاهره یوه ماتې وه، خو په رښتیاني ډول د افغانستان لپاره د زده کړې او پرمختګ لپاره ګڼې لارښوونې لري. د ماتې لاملونه ۱. د سپین  یا ورو توپ اچونې په وړاندې کمزورتیا د شارجه په کرکټ لوبغالي کې چې په ځانګړي ډول د ورو یا سپین توپ اچونې لپاره نوم لري د افغانستان توپوهونکي د بنګله‌دېش د سپینرانو په وړاندې بریالي نه ښکاریدل. د توپ د ټاکلو د توپ د نښه کولو پرمهال د لوبغاړو کمزوري د دې لامل شوه...

 د سي ډي ایس ای ډیاګرام څیړنه او لیکنه: حنان حبیبزي  نېښانپوهنه (Semiotics) هغه علم دی چې د نښو، سمبولونو او د دوی د مانا د تشریح یا سپړنې په اړه څېړنه کوي. ددې علم د پرمختګ په برخه کې د څلورو وتلو پوهانو نظریې ډېرې مهمې وې: د فردینانډ دي ساوسور، چارلس سانډرز پیئرس، رولان بارټ، او اومبرټو ایکو. په دې وروستیو کې، د حنان حبیبزي له خوا د CDSI یا د خوځنده نېښانپوهنې د چارچلند دوام په نامه نوې نظریه وړاندې شوې ده چې په پسته یا ډیجیټلي نړۍ کې د نښو او سمبولونو په مانا او بدلون کې د پنځماتیکي یا ټکنالوژیکي او کولتوري اغېزو په اړه خورا پراخ او نوي مفکوره وړاندې کوي. دا لیکنه د ساوسور، پیئرس، بارټ، او ایکو نظریات او د CDSI ځانګړنې پرتله کوي او د مانا د بهیر په اړه یې وضاحت کوي. فردینانډ دي ساوسور ( 1857–1913) د نظریې اساس : ساوسور، چې د نېښانپوهنې بنسټګر ګڼل کېږي، په دې باور و چې مانا د نښو ترمنځ د توپیرونو له لارې رامنځته کېږي، او نښې په کولتوري کوډونو پورې تړلې دي. د ساوسور د نظریې یو مشهور بیان دا و: "دمثبتو وییونو پرته په ژبه کې یوازې توپیرونه شتون لري." تشریح : ساوسور په دې نظریه...

  انځور د لیکوال دی  څیړنیزه لیکنه:  څیړنه او لیکنه: حنان حبیبزی د ډیجیټلي څارنې او نفوذ تیوري (TDSI) دا نظریه یا تیوري د حنان حبیبزي له خوا وړاندې شوې او پراخه شوې ده چې د چامسکي او هارمن د "رضایت د تولید" پر ماډل ولاړه ده، خو حبیبزي دا نظریه د عصري ټیکنالوژۍ او ډیجیټلي وسایلو په چوکاټ کې نوره هم پراخه کړې ده. د څیړونکی په توګه يې حبیبزی د TDSI په وسیله په دې بحث کوي چې څه ډول د ټولنیزو رسنیو الګوریتمونه، خپللاسي یا مصنوعي ځیرکتیا، او د ژور جعل ټیکنالوژي د خلکو د لیدلوریو، اندونو، او چلندونو د بدلولو لپاره کارول کېږي. دا نظریه د عصري ټیکنالوژۍ او ډیجیټلي وسایلو په مرسته د خلکو پر افکارو او نظریاتو باندې د اغېزې څرنګوالی تشریح کوي. په ټولنیزو رسنیو کې، نوماندې څېرې او اغیزلرونکي اشخاص یا انفلوینسران د خلکو پر ذهنونو او باورونو باندې د اغیز (نفوذ) لپاره خورا کارنده وسیلې ګرځېدلي دي. دې اشخاصو په لوی شمیر کې د مینه والو یا تعقیب کونکو ترمنځ د باور، درناوي، او متابعت فضا جوړه کړې ده، او د دوی اندونه یا ملاتړ په پراخه کچه منل کېږي. حکومتونه، شرکتونه، او سازمانونه له دې اړیکو ...

لیکنه: حنان حبیبزی د ناپوهۍ، ښو اخلاقو او شخصیتي چارو ترمنځ د اړیکو بحث له مختلفو اکاډمیکو لیدلوریو څخه کیدی شي خو یوه اړونده څيړنیزه اډانه ټولنیزه ارواپوهنه ده. په ځانګړې توګه دا مساله د ټولنیز ادراک او ټولنیز چلند د تیوریو له لارې تحلیل کیدی شي. په ټولنیزه ارواپوهنه کې، لکه د انتساب تیوري، یا د ټولنیزې زده کړې تیوري، او د ټولنپیژندنې تیوري کولی شي په دې اړه تحقیقي پوهنیزې شننې ته لاره ورکړي چې څنګه د افرادو مفکورې او چلند، د دوی د پوهې، باورونو، او ټولنیزو شرایطو له خوا اغیزمن کیږي. د بیلګې په توګه، د انتساب تیوري دا په ګوته کوي چې څنګه افراد د خپل ځان او د نورو چلند احساس کړي او څه ډول د ناپوهۍ، ارادې او هڅونې ځانګړتیاوې اغیزمنوي. د ټولنیزو زده کړې تیوري وايي چې څنګه چلند د تحقیق او پیاوړتیا له لارې پیاوړی کېږي، او بدلون موندلی شي او کولی شي په دې اړه نوره رڼا واچوي چې څنګه وګړي ټولنیز نورمونه او آداب ترلاسه او خپلوي.  د ټولنیز هویت تیوري په ګوته کوي چې له بیلا بیلو ټولنیزو ډلو سره د افرادو پیژندنه څه ډول د دوی په چلند باندې اغیزه کوي چې کولی شي په دې پورې اړه ولري چې څنګه ناپوه...

لیکنه: حنان حبیبزی  ښوونه روزنه باید د هیواد لومړیتوب وي او ترګردو لویه کلنۍ بودیجه ولري چې په پرمختیا او معیاري کولو کې یې هر کال پانګونه وشي. نن ورخ کانونه، پټرول او غاز د نړۍ لوی اقتصادونه نه جوړوي بلکې د اقتصاد بنسټ پنځماتیک (ټیکنالوجي) ده، که هغه فزیکي پنځون (ټیکنالوجي) ده، او که هغه نرم پنځون  (ډیجټل ټیکنالوجي) ده، د سترو اقتصادونو سرچینې دي. لکه تیسلا، لکه فیسبوک، لکه ګوګل، لکه امازون او نور. داد پوهنې کمال دی چې انسان ته دا اسباب برابروي چې هغه پرې خپله پرې اقتصادي ګټې ترلاسه کړي او نورو خلکو ته پوهنیزې او کاري اسانتیاوې رامنځته کړي چې له دې سره په ټولنه کې بیوزلي له منځه ځي.  د بیوزلۍ لومړنی لامل په ټولنه کې د ډيرو وګړو بې تعلیمي ده. ملګري ملتونه وايي چې د نړیوال غربت یوازینی حل د پوهنې په پرمختیا کې دی په ځانګړي ډول په هغو ټولنو کې چې بیوزلي پراخه ده. هلته باید داسې پوهنه عامه شي چې بیوزلي خلک وکولای شي مسلکي مهارتونه زده کړي، او په اقتصادي توګه يې پخپلو پښو باندې ودروي.  پوهنه هغه بهیردی چې یوکس يې له بل څخه ترلاسه کوي یا بل ته پوهه لیږدوي. په دې ډول یوسړی...